W wielu przedsiębiorstwach, w których funkcjonują zaawansowane systemy przemysłowe wdrażane i użykowane są także systemy budynkowe. Ich bezpieczeństwo często uznawane jest za mniej istotne niż systemów ICS, ponieważ nie realizują one głównego celu firmy. W ostatnich latach systemy BMS (Building Management Systems) zarządzające prawidłowym funkcjonowaniem budynków stały się częstym celem ataków hakerskich. Oznacza to, że atak na system BMS, w przypadku jego połączenia z systemem ICS, może być skuteczną ścieżką ataku na system automatyki przemysłowej przedsiębiorstwa.

Z tego artykułu dowiesz się:

• jak systemy BMS wspierają pracę przedsiębiorstwa,
• jak zagrożenia systemów budynkowych wpływają na bezpieczeństwo systemów ICS,
• jak ograniczyć negatywne skutki dla systemów ICS spowodowane kompromitacją systemów budynkowych.

Przeczytaj także:

• Jak zabezpieczyć obiekty Smart Building przed cyberatakami
• O zagrożeniach cyberbezpieczeństwa dla obiektów Smart Building z przykładami ataków oraz konsekwencjach związanych z brakiem odpowiednich zabezpieczeń

Systemy budynkowe – wsparcie dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa

Prawidłowe i bezpieczne użytkowanie systemów budynkowych może mieć wpływ na funkcjonowanie wielu obszarów przedsiębiorstwa, za które odpowiedzialne są systemy ICS, np.:

• funkcjonowanie hali magazynowej wymaga wydajnego systemu kontroli temperatury, wilgotności i odpowiedniej ilości cykli wymiany powietrza,
• zakład produkcyjny korzysta z systemów kontroli bezpieczeństwa oraz przepływu osób z wykorzystaniem: kontroli dostępu, systemu sygnalizacji włamania i napadu, czy nadzoru terenu wewnętrznego oraz zewnętrznego z wykorzystaniem systemu CCTV,
• część biurowa przedsiębiorstwa, wykorzystywana przez inżynierów, projektantów czy zarząd wymaga zapewnienia komfortowych warunków pracy wykorzystując systemy pozwalające na kontrolę klimatyzacji, jasności oświetlenia czy wdrożenia systemu rezerwacji sal konferencyjnych,
• za wstępne przygotowanie powietrza na potrzeby „strefy czystej”/„Clean room” często także odpowiada system budynkowy.

Powyższe przykłady pokazują, że zazwyczaj obok systemów przemysłowych użytkowane są odpowiednie systemy budynkowe, które mogą wówczas pełnić rolę systemów:

• wspomagających funkcjonowanie obiektu: zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa pracowników,
• biorących pośredni udział w procesie produkcyjnym, czy technologicznym: wstępne przygotowanie powietrza (HVAC), czy przekazanie pojedynczych mierzonych parametrów,
• zapewniających bezpieczeństwo fizyczne dla systemu przemysłowego i ochrony obiektu (system kontroli dostępu, telewizja dozorowa CCTV).

Niższy priorytet bezpieczeństwa systemów budynkowych w przedsiębiorstwach produkcyjnych

Zdarza się, że systemy budynkowe w obiektach przemysłowych traktowane są z mniejszą uwagą niż systemy odpowiadające za realizację głównego celu danego obiektu. Wynika to z położenia nacisku na bezpieczeństwo systemów i urządzeń ICS mających strategiczne znaczenie dla prowadzonej działalności. Należy zwrócić uwagę, że systemy budynkowe, które w co raz to nowocześniejszej odsłonie występują w zmodernizowanych obiektach przemysłowych również wymagają kompleksowych działań w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Oprócz wypracowania wymogów cyberbezpieczeństwa dla systemów ICS, należy z odpowiednią higieną użytkować systemy budynkowe. Ich odpowiednie zabezpieczenie może mieć także wpływ na bezpieczeństwo głównego procesu, tym bardziej, że systemy budynkowe coraz częściej narażone są na cyberataki.

Zagrożenia pochodzące od systemów BMS

Do analizy ryzyka w obszarze cyberbezpieczeństwa systemów przemysłowych należy uwzględnić zagrożenia pochodzące od systemów BMS. Jest to istotne, ponieważ systemy budynkowe stały się popularnym celem ataków hakerskich. Ilość oraz różnorodność zagrożeń dla systemów Smart Building w ostatnim czasie bardzo wzrosła.

Z raportu firmy Kasperski na temat zagrożeń cyberbezpieczeństwa systemów Smart Building z 19 września 2019 wynika, że 4 na 10 komputerów używanych do zarządzania systemami budynkowymi padło ofiarą ataku malware w pierwszej połowie 2019 r. Do prób infekcji dochodziło najczęściej za pośrednictwem Internetu, urządzeń przenośnych oraz e-maili.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat rodzajów zagrożeń oraz potencjalnych skutków ataków dla systemów BMS przeczytaj artykuł “Inteligentne Budynki – blisko 40 proc. systemów zaatakowanych przez malware”. Więcej informacji na temat systemów wykorzystywanych przez inteligentne budynki wraz z przykładami ataków hakerskich znajdziesz w artykule “Smart Building – cyberbezpieczeństwo musi być priorytetem”.

Zagrożenia dla systemów ICS jakie mogą nieść współistniejące systemy budynkowe

Wpływ ataku na system budynkowy może rzutować na system ICS na wielu płaszczyznach:

1. dodatkowy wektor ataku

W przypadku nieprawidłowo wykonanej separacji/segmentacji sieci może to być dodatkowy wektor ataku, który pozwoli dostać się do architektury systemu ICS.

2. zmiana przebiegu procesu w systemie docelowym

W przypadku używania zmiennych z systemu budynkowego: przykładowo pomiaru temperatury, przepływu wody (np. zbieranej na potrzeby monitoringu mediów), czy temperatury powietrza i przekazywania ich do procesu systemu ICS, nieautoryzowana manipulacja w systemie pierwotnym może rzutować na realizację procesu w systemie docelowym.

3. zainfekowanie malware

Zainfekowanie stacji roboczej wykorzystywanej do systemu BMS może doprowadzić do przeniesienia malware na stację roboczą systemu ICS (np. przy używaniu tych samych urządzeń pamięci masowej).

4. zatrzymanie produkcji/ utraty jakości produkowanych wyrobów

Manipulacja pracą urządzeń sterowanych przez system budynkowy jak np. skrajna zmiana temperatury/ wilgotności na hali produkcyjnej może doprowadzić w specyficznym przypadku do zatrzymania produkcji/ utraty jakości produkowanych wyrobów.

5. uzyskanie fizycznego dostępu do systemu ICS

Uzyskanie nieautoryzowanego dostępu do systemów bezpieczeństwa fizycznego kontrolowanego przez systemy budynkowe (CCTV, SKD, SSWiN), może pozwolić na nielegalne wtargnięcie na teren zakładu przemysłowego, a w dalszej kolejności na uzyskanie fizycznego dostępu do systemu ICS.

Jak ograniczyć negatywne skutki dla systemów ICS spowodowane kompromitacją systemów budynkowych?

W celu zminimalizowania wpływu skutków dla systemu ICS warto rozpatrzeć przede wszystkim następujące działania:

1. Zinwentaryzuj architekturę rozwiązania Smart Building z uwzględnieniem separacji od systemu ICS lub prawidłowego zabezpieczenia (DMZ, firewall itp.) punktów styku pomiędzy systemami o ile są konieczne.

2. Wykonuj testy bezpieczeństwa rozwiązań budynkowych z uwzględnieniem możliwość eskalacji zasięgu ataku na system ICS.

3. W analizie ryzyka dla systemu ICS uwzględniaj również zagrożenia wynikające z ataku na systemy BMS.

4. W planach „zachowania ciągłości produkcji” uwzględnij scenariusze wynikające z wpływu nieprawidłowo działających instalacji budynkowych.

5. Dla serwerów, stacji roboczych, mediów przenośnych w obszarze systemów budynkowych, tam, gdzie to możliwe zastosuj analogiczne rozwiązania bezpieczeństwa jak wdrożone dla systemu ICS.

Źródła:

• Kaspersky “Threat landscape for smart buildings. Q1 2019 in brief”

Powiązane wpisy

Dodaj komentarz